حریز بن عبدالله
حریز بن عبدالله ازدی کوفی سجستانی؛ علت نسبت وی به سجستان آن بود که او کاربازرگانی داشته و به آن سامان مسافرت فراوان میکرده است. حریز روایتگری فقیه بوده و کتابهائی هم در این زمینه تصنیف کرده و از امام ششم با واسطه و بدون واسطه حدیث روایت نموده است. گویند: او فقط دو حدیث به طور مستقیم از امام صادق (علیهالسّلام) روایت کرده و بقیه را با واسطه نقل کرده است؛ لیکن چنین چیزی با واقعیت تطبیق نمیکند، زیرا هر کس کتب حدیث را بررسی کند، خواهد دید که حریز مستقیم و غیر مستقیم احادیث فراوانی از امام ششم روایت کرده است و کتب او از اصول شمرده میشود.
حریز بن عبدالله به همراه جمعی از شیعیان در سجستان به قتل رسید. ماجرا چنین بوده که او در سجستان همکیشانی داشته است، ولی اکثر ساکنان سجستان در مذهب خوارج بودند. چون یاران حریز مشاهد میکردند که خارجیان، حضرت علی بن ابیطالب (علیهالسّلام) را دشمن میدارند و او را دشنام و ناسزا میگویند، در این مورد از حریز دستور خواستند و او هم اجازه قتل چنین کسانی را صادر کرد.
خوارج میدیدند که به طور مرتب، افرادی از آنان کشته میشوند و چون شیعیان در اقلیت بودند، خوارج گمان نمیکردند که این قتلها کار شیعه باشد؛ از این رو با مرجئه در میآویختند و آنان را مسؤول کشتار خوارج میدانستند. روزگاری به همین منوال گذشت و سرانجام خوارج به ماهیت قضیه پی بردند و به جستجوی شیعه پرداختند و آنان را در مسجد گرد حریز جمع دیدند. خوارج دیوارهای مسجد را بر سر حریز و یارانش خراب کردند و همهشان را زیر خوارها خاک مدفون ساختند. رحمت خدا به روان همه شان باد.